- Jaialdiak 69 emanaldi eskainiko ditu, 11 euskal konpainiaren, 9 estatu-konpainiaren eta nazioarteko 14 konpainiaren eskutik.
- BILBOKO KALEALDIAk Toño Valdivieso bertako artistak Jaialdi honetarako bereziki sortutako dekorazioa izango du; gainera, Olatz Gorrotxategiren “Entzun” estrenaldia hartuko du, Jaialdiak sustatutako bitartekotza-lana; eta BILBOKO KALEALDIAren eta “Lenguajes” Impulsos CÍA-ren koprodukzioa.
- Estatuko lau estreinaldi ikusi ahal izango dira: “Lemniscate”, Bivouac CIE.-rena; “Cosmicomics”, Cirque Hirsute-rena; “Gear” Toy Toy Toy-rena; eta “Grasshoppers”, Circus Katoen-ena.
- Gainera, bederatzi estreinaldi izango dira Euskadin: “Qui-vive”, Adhok-ena; “Mirage (un jour de Fête)”, Compagnie Dyptik-ena; “Time to loop”, Duo Kaos-ena; “Roulettes”, eLe Cía.-rena; “The bellhop”, Hilarilar Marionetas-ena; “Miedo come todo… sueños al vuelo”, Fernando Leija / Flores Teatro Danzarena; “Baktana”, Lazuz-ena,: “Baïna[na]”, Le G. Bistaki-rena; eta “Possê”, Sound de Secà-rena.
- Jarduera guztiak DOAN izango dira.
(Bilbo, 2023ko ekainaren 1).- BILBOKO KALEALDIA – Kaleko Antzerki eta Arteen Jaialdiak, Bilboko Udalak urtero antolatuta, 24. edizioa jarriko du abian, EKAINAREN 19AN, ASTELEHENA. BILBOKO KALEALDIAren edizio berri honek LARUNBATA 24ra arte iraungo du eta 34 ikuskizun ekarriko ditu Urira, programazioz betetako sei egunetan zehar 69 emanaldirekin gozatu ahal izango direnak.
Programazioa gaur goizean aurkeztu da Casilda Iturrizar parkean, Jaialdiaren agertoki nagusietako bat, eta bertan izan dira Itziar Urtasun, Lankidetza, Bizikidetza eta Jaietako Zinegotzia, eta Pedro Ormazabal, BILBOKO KALEALDIAko Zuzendaria.
Gainera, Etorkizuna Musikatan orkestrako gazteek pieza bat jo dute. Aurkezpenean ere parte hartu du Toño Valdiviesok, Parkean ekainaren 19tik 21era ikusi ahal izango den dekorazio-instalazioaren sortzaileak, eta Panpotx Kultur Elkarteak, Eulalia Abaitua pertsonaia birsortzen duenak. Ekainaren 19tik 21era bitartean, Parkearen inguruan, Eulalia Abaitua eta Allende – Salazar (1853-1943) emakume hau ezagutzeko aukera izango du publikoak, Bilboko lehen emakume argazkilari gisa aitortua, Jaialdiaren magiari esker, bizitzara itzultzen dena eta alde egin zueneko gerra garaiko Bilboren irudia kenduko du. Era berean, agurtzera hurbilduko diren bilbotarrei bere kamerarekin erretratatzeko aukera eskainiko die, bere garaiko Bilbok nola zen kontatzen duen bitartean.
2023 honetan, BILBOKO KALEALDIAK hamasei estreinaldi eskainiko ditu, nazioarteko showekin, baina, aldi berean, beste edizio batez, tokiko konpainien talentuaren aldeko apustua aldarrikatzen du.
Jaialdi bilbotar honek, estatu mailan bakarra, nazioarteko presentzia handia izango du 24. edizio honetan. 12 konpainia Europako hainbat tokitatik Bizkaiko hiriburura etorriko dira, bilbotarrek hirian ikusi ohi ez diren ikuskizunez gozatzeko aukera izan dezaten: Frantziatik Adhok, Bivouac Cie., Dyptik, Cirque Hirsute, Lazuz eta Le G. Bistaki etorriko dira; Belgikatik 15Feet6 eta Circus Katoen; Coração Nas Mãos eta Teatro Do Mar Portugaltik; eta Duo Kaos Italiatik. Zerrenda honetara Toy Toy Toy japoniarrak gehitzen dira, Naoto Okada eta Rei Iwakura osatzen duten yo-yo munduko txapeldun bikotea. Fernando Leija/Flores Teatro Danza mexikar konpainiak ere parte hartuko du, eta Europan arituko den bigarren aldia izango da.
Gainera, Bilbok ongietorria emango die 2023an Jaialdian parte hartuko duten Dekru ukrainarrei, 2022an beren presentzia atzeratu behar izan baitzuten beren jatorrizko herrialdeko, Ukraniako gerraren ondorioz. Aurten “Anime Leggere” partekatuko dute Bizkaiko hiriburuan. Mimo-proposamen dotorea, dibertigarria eta oso oroigarria da, eta pintura oso iradokitzailez eta umore ukitu sotilez osatuta dago (asteartea, ekainak 20, 17:45 eta 19:45ean, Casilda Iturrizar Parkeko Pergolan).
Kultura estrategiaren barruan, Bilboko Udalak bere programazioaren ateak irekiko dizkie EUSKAL KONPAINIEI, eta, ekainaren 19tik 24ra, Bilboko eszenatokiak erabili ahal izango dituzte beren lana ezagutzera hurbiltzen diren guztiekin partekatzeko erakusleiho gisa. Horrela, Jaialdiak proposamen hauek izango ditu: Barré Cía., Barsanti Cía., Estefanía De Paz Asín, Eva Guerrero Cía., Impulsos Cía., Lasala, Jokai, Led Silhouette, Maitane Sarralde, Mala Brigo Cía., Olatz Gorrotxategi, Orain-Bi Cía., Panpotx Kultur Elkartea, Piszifaktoria, Toño Valdivieso eta Zanguango Teatrorena.
Ondorengo konpainiek euskarazko ikuskizunak partekatuko dituzte:
- Estefanía de Paz Asínek “Argako Erregina”/”La Reina del Arga” partekatuko du. Remigia Echarren duela 100 urte hil zen. Bere historiarekin liluratuta, Estefaniak bilatzen, aurkitzen, sortzen eta eraikitzen jarraitu du eta artxibatutako memoriaren datuak ematen jarraitu du jendeari, XIX. eta XX. mendeen artean Iruñean ezagututako emakume funanbulista, artista hau ezagutzen laguntzeko. (Ekainaren 21ean, 17:30ean eta 19:30ean, Casilda Iturrizar parkeko Pergolako eremuan) Euskarazko bertsioa 17:30ean izango da.
- Barsanti CÍA-k “Akabo!” proposatzen du, komedia honek bizitzarekin ezin izatearen ideiara hurbiltzen du, eta irtenbide zorrotz eta behin betikoa bilatzen du. (Ekainaren 21ean, 18:30ean eta 21:00etan; Casilda parkeko Arte Ederren Museoaren gunean). Euskarazko bertsioa 18: 30ean izango da.
- Piszifaktoriak “Asfaltoaren azpian, euria” aurkeztuko du. Proposamen ibiltari hau espazio publikoko bizitzari buruzko hausnarketa komunitario bat da, eta publikoa 2031. urtean kokatzen du, COVIDaren Omega saihesbidearen ondorioz hamar urtez konfinatuta egon ondoren, kalera berriz irteteko ordua da. (Ekainaren 22an, 20:00etan; ekainaren 23an, 19:30ean; ekainaren 24an, 22:30ean; Plaza Barria > Kapelagile kalea > Posta kalea > Areatza).
Honako konpainia hauek osatzen dute BILBOKO KALEALDIAren kartela, Estatuko hainbat txokotatik iritsita: Kataluniatik Sound De Secà, Ele Cía. eta Hilarilar Marionetas konpainiak, eta UpArte murtzianoak, Valladolideko TACeko zirku ikuskizun onenaren saria irabazi berri dutenak, “DESproVISTO“ ikuskizunarekin. Pieza hori BILBOKO KALEALDIAN partekatuko dute ekainaren 19an, 22:30ean, Arriaga plazan
ESPAZIOAK
Jaialdia 11 espaziotan gozatu ahal izango da: nagusietako bat Casilda Iturrizar Parkea izango da berriro, eta parkearen inguruan hainbat agertoki izango ditu, urmaeletik gertu -lau gune egongo dira- eta Pergolan agertoki bat.
BILBOKO KALEALDIA Arriaga Plazan; Arriaga Antzokiaren alboan; Alde Zaharran izango diren agertokietan – Plaza Barria, Kapelagile kalea, Posta kalea; Areatzako Tingladoetan; Bizikidetasun Plazan (Isozaki Dorreen artean); eta Gas Plazan.
ESTRENALDIAK
BILBOKO KALEALDIAK 16 estreinaldi programatuko ditu. Horietako hiru JAIALDI HONEK EKOITZI ETA SORTUTAKO IKUSKIZUNAK dira.
Toño Valdivieso Bilboko artistaren eskutik, Casilda Iturrizar parkea berdegune izatetik koloretako agertoki izatera igaroko da. Jendeak totemak, trikuharriak, metalezko zuhaitzak eta koloredun enborrak aurkituko ditu espazio magiko bat eratzen. Bertan, naturak eta industriak bat egiten dute. Eserlekuak, erlaitzak eta mahaiak jendea eroso sentitzeko moduko elementuak, atseden hartzen duten bitartean edo Bilboko Kalealdiak eskainiko dituen ikuskizunen artean paseatzen duen bitartean. Batez ere birziklatutako materialez sortutako instalazioa da, burdinazko barrak eta hodiak, zura, polietilenoa, edo ehunak erabiliz: Jendeak ekainaren 19tik 21era bitartean izango du instalazioaz gozatzeko aukera, 17:00etatik aurrera, Ahateen Parkeko urmaelaren inguruan.
Jaialdiak ekoiztuta, Olatz Gorrotxategiren “Entzun” helduko da. “Entzun” BILBOKO KALEALDIA Jaialdiak bultzatutako bitartekotza-lanaren emaitza da. 8 eta 16 urte bitarteko musikariak, San Frantziskoko “Etorkizuna Musiketan” orkestrako kideak, kaleko arteetara hurbiltzeko balioko dien sormen eta parte-hartze prozesu batean murgildu dira ikasturtean zehar, musikaz gain komunikatzeko hainbat hizkuntza eszeniko aurkituz, eta espazio eta publiko berriak partekatuz. Kaskoen bidezko kontzertu moduko esperientzia bat, gaur egungo nerabe eta etorkizuneko musikarien kezka, grina eta beharrei buruz hitz egingo diguna. (Ekainaren 19an, 18:30ean, Casilda parkeko urmaelaren inguruan).
Erabateko estreinaldia den azken ikuskizuna BILBOKO KALEALDIAren eta Impulsos Cía-ren koprodukzioa da: “Lenguajes”. Hemen, zirkua, antzerkia, mugimendua, musika eta poesia bisuala dramaturgia ia zinematografiko baten zerbitzura jartzen dira, absurdoaren eta dramaren bidez gu deskokatzea eta ahal denaren koadroa apurtzea lortuko duena. (Ekainaren 21ean, 22:30ean, Arriaga plazan).
Gainera, BILBOKO KALEALDIAK ESTATUKO LAU ESTREINALDI ETA EUSKADIKO BEDERATZI ESTREINALDI PROPOSATZEN DITU:
- ESTATUKO ESTREINALDIAK
Hauek dira BILBOKO KALEALDIAren estatuko lau estreinaldiak: “Lemniscate”, Bivouac CIE.-rena; “Cosmicomics”, Cirque Hirsuterena, “Gear”, Toy Toy Toy: Naoto Okada + Rei Iwakararena; eta “Grasshoppers”, Circus Katoen-rena.
- “Cosmicomics”, Cirque Hirsute: Makina kosmiko birakari baten inguruan –astrolabio inprobisatu antzeko bat–, bi konplize, gure astronautei buruzko amets zaharrez, grabitate ezaz eta espazio infinituko abenturaz jolasean ari dira. Egiturak oreka-lan zehatza eskatzen du, soka batetik ibiltzean bezala, publikoaren hurbiltasunak, berriz, itzelezko bertigo-sentsazioa eragiten du (Ekainaren 20an, 18:15ean, 20:15ean; ekainaren 21ean, 20:00etan, Casilda parkeko Ahateen Urmaelaren inguruan).
- “Gear”, Toy Toy Toy: Naoto Okada + Rei Iwakara: Naoto Okada eta Rei Iwakura artista japoniarrek osatua, bien artean 9 aldiz lortu dute “Yo-yo”-ko Munduko Txapeldun titulua. Harrigarriak dira mundu guztiak bizitzan behin gutxienez jokatu duen “jostailu” honekin erabiltzen dituzten teknika, abiadura eta zehaztasuna. Bere ezaugarririk bereziena sinkronizazioa da. (Ekainaren 22an, 18:00etan eta 20:30ean, Arriaga Antzokiaren alboan).
- “Grasshoppers”, Circus Katoen: “Grasshoppers” obran, konpainiak bere habitat naturaleko zati berde bat ateratzen du eta lurraren gainetik altxatzen du, astoak, oholak, sokak eta euren gorputzak erabiliz. Publikoak artistei jarraitzen die, belarra literalki mugitzen, manipulatzen eta kontrolatzen den objektu bihurtuz. Naturaren zati batek egoera antinaturaletan amaitzen du, gizateriaren espezialitate bat erakutsiz. (Ekainaren 22an, 19: 00etan eta 21:15ean, Gas Plazan).
- “Lemniscate”, Bivouac CIE: Frantziako konpainia honek denboraren eta espazioaren arteko harremanaren esplorazio akrobatikoa proposatzen du eskultura-gailu esperimental eta ebolutibo batean. Bi dantzari eta akrobata bat, masta txinatar baten gainean, esekitako ezleku honetan galdutako hiru norbanako irudikatzen dira. Erlaxazioaren eta tentsioaren artean, irristaketaren eta propultsioaren artean, jarraipenaren eta etenaren artean, pisua izatearen eta esekita egotearen artean, espazio-denboraren izaera erlatibo eta malgua iradokitzen dute. (Ekainaren 24an, 23:30ean, Arriaga plazan).
ESTREINALDIAK EUSKADIN
BILBOKO KALEALDIAk Euskadin lehen aldiz ikusi ahal izango diren bederatzi ikuskizun partekatuko ditu:
- “Roulettes”, eLe Cía: 15 minutuko txotxongilo-pieza. Ramiro Ramirez, harizko hari eta errutina mugiezinak dituen agurea, arratsaldero bezala paseatzera ateratzen da duela bost urtetik. Ibiltzeko zailtasunak izan arren, bere burugogorkeriak etxe aurreko plazara jaistera eta bere banku gogokoenean esertzera bultzatzen du. Ramirok ez daki gaur ez dela edozein egun bat. Bere bankua okupatuta dago. Edonoren begietarako hutsala den ezusteko honek amorru, mendeku eta zaurgarritasun sentimenduak piztuko dizkio. (Ekainaren 19an, 17:30ean, 18:30ean eta 19:15ean, Parkeko Ahateen Urmaelaren inguruan).
- “Mirage (un jour de Fête)”, Compagnie Dyptik:
Tortura eta bidegabekeria salatzeko hazten ari den ikuskizun murgiltzaile eta parte-hartzaile hau Balatako (Zisjordania) errefuxiatu-esparrura begiratzen du, bertan inspiratzen baita konpainia. Mundu osoko kultura tradizional eta garaikideetatik edaten duen unibertso kromatikoa, abestiz, erritmoz eta emozioz osatua. (Ekainaren 22an, 22:30ean eta ekainaren 23an, 23:00etan, Arriaga plazan.).
- “Qui-vive”, Adhok: Kaleko antzerkiaren proposamen honek emakume baten eta gizon baten galderak planteatzen ditu, beren bizitzako etapa nagusiak gogoratzen dituztenak. Munduaren konbultsioek zeharkaturiko familia-historia bat, non milurtekoaren amaierako eta hasierako istorio txiki eta handiak elkartzen diren. (Ekainaren 23an, 19:00etan eta ekainaren 24an, 19:30ean, Aretzako Tingladoetan).
- “Time to loop”, Duo Kaos: ikuskizun honek dotorezia handiz uztartzen ditu zirkuko hainbat diziplina: eskuz esku, gurpilen manipulazioa eta bizikletazko akrobaziak. (Ekainaren 23an, 22:00etan eta ekainaren 23an, 18:00etan eta 20:30ean, Arriaga Antzokiaren alboan).
- “The bellhop”, Hilarilar Marionetas: hoteleko botoi baten historia txikia. Pieza hau hotel handien Urrezko Aroan dago, non botoiek txirrina jotzen zuten. Bellentzat, harreragilea, eta Hopentzat, botoiak, txotxongilo baldar eta ameslaria, egun bakoitza egun berdina da. (Ekainaren 20an, 17:30ean eta 18:30ean, Casilda Iturrizar parkeko Ahateen Urmaelaren inguruan).
- “Miedo come todo… sueños al vuelo”, Fernando Leija / Flores Teatro Danza: txikienentzako eta familientzako obra da. Bertan, hainbat lengoaia eszeniko elkartzen dira, hala nola dantza garaikidea, antzerki fisikoa eta clowna, umeekin elkarrizketa bilatze aldera. (Ekainaren 21an 18:00 eta 20:30ean Casilda Iturrizar parkeko Ahateen Urmaelaren inguruan)
- “Baktana”, Lazuz: proposamen honek zirkua, dantza eta akrobazia batzen ditu. Taldeak bi gizonen arteko topaketari buruzko pieza bat aurkezten du: bata, malabarista eta objektu hegalarien munduarekin obsesionatua; bestea, mugimenduaren bidez adierazten den akrobata. (Ekainaren 22an, 18:30ean eta 21:00etan, Bizikidetza plazan, -Isozaki dorreen artean -).
- “Baïna[na]”, Le G. Bistaki: jantzi zuriz jantzita, elurretarako palekin armatuta, artoa pentsamendurako elikagai gisa, lau gizon hauek bidaia koreografiko eta musikal harrigarri batean lekuak zeharkatzera gonbidatzen gaituzte. Pertsonaien harreman-bilakaerek erakusten duten diruarekin eta boterearekin dugun harremanaren satira denboragabea. (Ekainaren 23an eta 24an, 20:00etan, Gas plazan.).
- “Possê”, Sound de Secà: komunitateaz, batzeaz eta konektatzeaz hitz egiten duen pieza bat, elkarreragin- eta partaidetza-joko bat proposatzen duena, atmosfera partekatu bat sortzeko. Perkusioa bileraren, erritualaren eta ospakizunaren sinbolo gisa, gero eta konektatuago dagoen gizarte batean, baina baita, paradoxikoki, gero eta indibidualistagoa den gizarte batean ere. (Ekainaren 19an, 17:00etan eta ekainaren 20an, 19:00etan, Casilda Iturrizar parkeko inguruan).
- BILBOKO KALEALDIKO IKUSKIZUN GUZTIAK DOAKOAK DIRA.
BILBOKO KALEALDIAren 2023. edizioak ere Food Trucks (janari-postuak) eskainiko du, eta Gargantuak Jaialdi hau bisitatuko du, Bilboko ohiko tradizio honetaz gozatu nahi duten txikiei itxaroteko.
ERRONKA GARBIA
BILBOKO KALEALDIAk zigilua duen jaialdia da. Erronka Garbia Eusko Jaurlaritzak, Ihobe sozietate publikoaren bitartez, abian jarritako ziurtagiria da. Bertan, diseinuan eta antolaketan ingurumen-neurriak hartzen dituzten ekitaldiak aitortzen dira, ingurumen-inpaktu negatiboak minimizatzeko.
- Esteka honetan dago eskuragarri dago Jaialdiaren press kita
BILBOKO KALEALDIA Jaialdiak Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren, Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Kultura eta Kirol Ministerioko Arte Eszenikoen eta Musikaren Institutu Nazionalaren babesa du, baita Metro Bilbao eta Ikey Group Comunicación erakundeen laguntza ere. Halaber, Jaialdia Artekale (Euskal Herriko Kale Arteen Elkartea), Karrikan eta Patea, (Elkartutako Kale Arteak) elkarteetako bazkidea da.
SARE SOZIALAK
- BILBAO UDALA: FACEBOOK | TWITTER | INSTAGRAM
- BILBAO KULTURA: FACEBOOK | TWITTER | INSTAGRAM
- BILBOKO KALEALDIA: FACEBOOK
#BilbokoKalealdia2023
www.bilbaokultura.eus bilbokokalealdia.eus